Onze schippers in beeld

In de jaren die volgden, veranderde het leven aan boord mee met de schepen. In 1990–1991 bouwden haar ouders de Nirwana om van vrachtschip tot zeilschip. De Johanna Engelina werd verkocht. In 1997 kwam ook de Waterwolf in de familie. Elk schip bracht een nieuwe fase, nieuwe herinneringen en nieuwe klussen. “Bij de verbouwingen van elk schip hielp ik mee. Het wedstrijdzeilen op de schepen met de familie en een vaste kern aan wedstrijdbemanning zijn herinneringen die ik koester.”

Voor haar stond al vroeg vast wat ze wilde worden: schipper! Haar ouders vonden dat ze naast die droom ook iets “echts” moest leren, iets om op terug te vallen. Ze ging naar het atheneum en daarna naar de HTS Civiele Techniek in Groningen. Als plan B lag het vak van timmerman klaar. Ze rondde haar studie Civiele Techniek af en volgde daarna nog Technische Bedrijfskunde.

Maar het water bleef trekken. In 2002 en 2003 werd ze schipper op de Avontuur, terwijl ze ’s winters nog in de civiele techniek werkte. Toen de Avontuur werd verkocht en Nederland in een bouwcrisis belandde, kwam alles samen. Ze solliciteerde bij haar eigen ouders als zetschipper op de Nirwana. “Ik werd per direct aangenomen 😉.” Zo werd Irene in 2008 de trotse eigenaresse van deze prachtige rode klipper.

Mensen denken vaak dat schipper zijn misschien saai is. Dat je urenlang hetzelfde uitzicht hebt en dezelfde handelingen verricht. Ze glimlacht als ze dat hoort. “Daar is maar één antwoord op: soms zou je willen dat het eens saai werd!”

Het schippersvak is alles tegelijk. Je bent gastvrouw, loodgieter, elektricien, timmerman, zeiler en soms ook psycholoog. Je stuurt niet alleen een schip, je begeleidt mensen. Met maximaal 26 gasten aan boord heb je evenzoveel meningen, verwachtingen en stemmingen. Dat vraagt aandacht. Je wilt iedereen de beste reis bieden. “Ik vind het jammer als de persoon die het hardste roept zijn zin krijgt; ik probeer juist ook te luisteren naar de stillere personen in een groep.”

Juist die afwisseling maakt het werk zo bijzonder. Niet alleen het weer, het water en de routes veranderen voortdurend, ook de mensen. En sommigen keren altijd weer terug. “26 Westlanders die al jaren de Pieperrace komen zeilen, 12 mannen van de Rotary die al jaren het schip een week huren, carnavalsliefhebbers uit de buurt van Keulen die om het jaar komen... Ik hou ervan dat het zulke verschillende mensen zijn met verschillende wensen.”

Wat zeilen zo bijzonder maakt, is het samenspel van de elementen en de mensen. “Een mooie zonsondergang voor anker kan net zo’n fijn gevoel geven als na een dag met windkracht zes en hagelbuien met een rozig hoofd aan een welverdiend aanlegbiertje zitten.”

Geen vaste route, wel een wens

Een favoriete bestemming heeft ze niet. “Ik hou van de afwisseling en hoef, hoewel ik erg van het Wad hou, niet per se elke week naar een bepaald Waddeneiland. Als gasten graag stadjes willen bekijken en korte tripjes per dag willen maken, bieden we dat. Willen ze graag naar de eilanden, dan proberen we dat. Maar als het weer goed genoeg is én de getijden meewerken, zou ik iedereen de magie van het droogvallen willen laten meemaken. Aansluitend voor anker gaan op het Wad maakt mij helemaal gelukkig."

“Ook probeer ik elk jaar elk dorp en elke stad rond het IJsselmeer en Markermeer zeilend aan te doen. Denk aan havens die niet altijd mogelijk zijn, zoals Edam, Kampen en Marken. Hindeloopen staat ook hoog op mijn lijstje, maar op de een of andere manier is dat nog niet gelukt. Was de groep geschikt, dan was er geen plek, en andersom. Dus voor komend seizoen staat Hindeloopen bovenaan! 😉”

Waarom komen mensen graag bij haar aan boord? Het antwoord komt zonder aarzeling: “Ze voelen zich thuis.” Er zijn veel gasten die al jaren terugkomen. Als ze aan boord stappen en zeggen: “Ah, we zijn weer thuis”, voelt dat als het grootste compliment. Ze besteedt veel aandacht aan het schip zelf. Alles moet in goede staat zijn. Gaat er iets stuk, dan probeert ze het meteen op te lossen. Schoonmaak is geen bijzaak, maar een vanzelfsprekendheid.

“Er is op de Nirwana veel te doen voor de gasten. De zeilen gaan met de hand omhoog, wat samenwerken betekent. De gasten worden gestimuleerd om mee te helpen en kunnen al vrij snel écht onderdeel zijn van Team Nirwana. Dat is een van de pluspunten van mijn schip en iets wat ik erg leuk vind.”

Mensen laten groeien

Wat ze het mooiste vindt aan het ontvangen van gasten, is de verwondering. Mensen verrassen en de reis mooier maken dan ze vooraf hadden voorgesteld. “Ik vind het ook super om mensen te motiveren om mee te helpen. Vaak denken ze van zichzelf dat ze iets niet kunnen. Aan het einde van een reis krijg ik vaak te horen: ‘Ik weet nu hoe alles heet en hoe het moet, ik vind het jammer dat we niet langer kunnen blijven!’”

Bijna elke groep laat een herinnering achter, maar sommige momenten branden zich voorgoed vast. De coronatijd was uitdagend, maar één herinnering koestert ze in het bijzonder: de allereerste meezeilreis in 2020 met zeven gasten. “Iedereen aan boord was superblij dat we weer ‘iets’ mochten.”

De laatste avond werd onvergetelijk. Ze lagen voor anker en zaten met z’n allen aan dek: gasten, kok, matroos en schipper. De zon ging onder terwijl de volle maan opkwam, gevolgd door lichtende wolken. “Het was alsof het een cadeau was na de moeilijke tijd.”

Een andere herinnering gaat terug naar 2008. De Nirwana en de Waterwolf leken sterk op elkaar. Haar ouders op het ene schip, zij op het andere. Tijdens een race met twaalf klippers waaide het snoeihard. “Ik wist mijn ouders nipt te verslaan! Ik won.” Of er andere schepen voor haar eindigden, weet ze niet eens meer. Dat deed er niet toe. “De foto van dat moment staat bij mij in de huiskamer. Hij is van slechte kwaliteit, maar voor mij is het een prachtige herinnering.”

Wat hoopt ze dat gasten meenemen na een reis? “Een herinnering voor altijd en het gevoel dat het leuk is om het zeilen op de Nirwana als team te doen.” In een steeds individualistischer wordende samenleving wil ze dat gevoel van verbinding meegeven. “Doe eens wat vaker iets samen en probeer daarbij de telefoon in je broekzak te laten.”

Spreekt dit je aan? Maak persoonlijk kennis met Irene en haar hondje Lopke – de trouwe matroos op vier poten die altijd meevaart.